Evaluatie aanbesteding Brienenoord brug gepubliceerd

De Tweede Kamer heeft een evaluatie van de (mislukte) aanbesteding van de Brienenoordbrug gepubliceerd. Bij de bijlagen zit ook een reactie van Rijkswaterstaat en een beslisnota. RWS heeft Ponton Bouwconsultancy gevraagd om op
quick scan-basis een evaluatie uit te voeren op de afgebroken aanbesteding, waarbij ook de gegadigde aannemerscombinatie wordt betrokken.

Het is een quickscan, die bestaat uit een powerpoint presentatie, en heeft dan ook weinig om het lijf. Dat kunnen we wel zeggen aangezien wij op een achternamiddag 60 pagina’s over het mislukken van de aanbesteding van de renovatie van het Oosterpark op ons naam hebben staan, onbetaald. Lekker beknopt. Het is ook warm weer, dus zo blijft er genoeg tijd over om in een bikini op ijburg te zitten terwijl we op een mobieltje de quickscan voor u doornemen.

De Quickscan concludeert:

A. Rijkswaterstaat heeft de projectkosten onderschat
B. De aannemerscombinatie heeft ruim begroot en risico’s in hoge mate ingeprijsd  (werkwoordsfout quickscan mensen) door het
gebrek aan concurrentie (één gegadigde). Dit kwam door de contractkeuze (B1), een beperkte interesse van de markt (B2) en beperkende randvoorwaarden (B3)
C. Het aanbestedingsproces was onvoldoende effectief in het beheersen van de prijs in het scenario van één gegadigde (C1) en door verstoringen gedurende het proces (C2)
D. Het projectbudget is nooit bijgesteld

En naar aanleiding van A
*Mijlpalen waren niet haalbaar, waardoor de tijdsafhankelijke kosten zijn onderschat
* Rijkswaterstaat heeft een aantal uitvoeringstechnische aspecten onderschat zoals bouwtijd basculekelders en de impact van renoveren op de bruggenwerf
*Door de renovatie als één integraal project op de markt te zetten ontstonden hoge koepelkosten, met name door de verhouding staal/civiel (75/25)
*Hoge eisen aan kwaliteit en proces (systeemgerichte contractbeheersing en V&V) werkten mogelijk prijsopdrijvend

Interessant aan de quickscan is toch vooral de volgende zinsnede:

Je kunt beperkt wijzigingen doorvoeren in een lopende aanbesteding (wezenlijke wijziging) Sheet 12

Want dat signaleerde ondergetekende dus ook al bij de Renovatie Herstel Oosterpark in 2016 en is nog steeds een probleem in 2024. Corrigeren van verwachtingen over en weer kan niet leiden tot een nieuwe, verbeterde uitvraag. Ten halve keren wordt zo veel moeilijker dan ten hele dwalen dat het laatste bijna onafwendbaar is.

Een wondertje dat er belastinggeld voor is neergelegd, maar het is dan ook precies wat de opdrachtgever, Rijkswaterstaat horen wil, en daar is de auteur dezes anders nooit zo goed in. “Het budget is nooit bijgesteld.” Oftewel Er had meer geld naartoe gemoeten. Had de markt de risico’s dan beter “ingeprijst”? Was het aanbestedingsproces dan effectiever in het beheersen van de prijs? Waren de projectkosten dan beter ingeschat?

Rijkswaterstaat zegt zelf in een reactie, alweer meer woorden dan er in die hele quickscan staan:

Reactie van Rijkswaterstaat op de evaluatie van de aanbesteding van de VBB.

In januari 2024 heeft Rijkswaterstaat (RWS) de aanbesteding van de vernieuwing van de Van Brienenoordbrug (VBB) afgebroken. In de loop van het aanbestedingsproces, waarvoor zich één partij gemeld had, werd duidelijk dat het project grote risico’s met zich mee zou brengen en dat de gekozen contractvorm niet passend was voor de opgave.
Doorgaan op de ingeslagen weg was hierdoor niet mogelijk. Omdat het (aanbestedingsrechtelijk) slechts beperkt is toegestaan aanpassingen te doen in een lopend aanbestedingstraject wordt een nieuwe aanpak opgesteld waarmee het project in een andere vorm opnieuw kan worden aanbesteed. […]

De voorbereiding van het project is gestart in een tijd waarin het gebruikelijk was grote integrale
contracten op de markt te zetten, voornamelijk gericht op aanleg van nieuwe infrastructuur. De laatste jaren is het echter zo dat er in Nederland steeds meer vervanging & renovatie werk op de markt wordt gezet. Vervanging- en renovatiewerk kent meer onzekerheden en risico’s voor opdrachtnemers.

Gevolg hiervan is dat opdrachtnemers risicomijdend worden; ook als gevolg van ervaringen uit het verleden.
Om te borgen dat de instandhoudingsopgave waar Nederland voor staat zowel vanuit opdrachtgevers als opdrachtnemers perspectief verantwoord wordt gerealiseerd, is het dan ook begrijpelijk dat gezocht moet worden naar passende contractvormen en dito  risicoverdeling. RWS is bezig om in afstemming met de markt te komen tot een  inkoopstrategie die passend is voor de vervangings- en renovatieopgave. Daarnaast wordt – op basis van de ervaringen met de VBB – waar nodig bijgestuurd in de aanpak en voorbereiding van nieuwe aanbestedingen.

Goed nieuws dus deze evaluatie waar RWS zich helemaal in herkent. Want nu is er tijd voor RWS om nader uit te werken “hoe de vervanging van de bogen gerealiseerd gaat worden.” Moet je dat niet al weten vóór je zoiets bedenkt? Nee dan is Aanbestedingsnieuws weer te kritisch. Rijkswaterstaat gaat het nu wel echt goed uitzoeken voor een robuuste uitvoeringswijze.

Dat geeft tijd om een aantal zaken goed uit te zoeken en te komen tot een robuuste uitvoeringswijze. Daarbij wordt
bijvoorbeeld onderzocht of het wenselijk is twee nieuwe boogbruggen te bouwen in plaats van één boog te renoveren. Zo moet zorgvuldig worden onderzocht of beide bogen technisch gezien vervangen kunnen worden door nieuwe bogen, dit in verband met draagkracht van de pijlers. Indien dit niet mogelijk is of indien deze optie om andere redenen niet de voorkeur heeft zal RWS de optie kiezen waarbij er slechts één nieuwe
boogbrug worden gebouwd en waarbij de andere boogbrug zal worden gerenoveerd.

In dat geval zal nader onderzocht worden of de te renoveren boogbrug in zijn geheel moet worden gerenoveerd of dat de brug in delen uit elkaar kan worden gehaald en vervolgens  kan worden gerenoveerd in een fabriekshal.

Dus ja, ga maar weer onderzoeken. Zeker helemaal geen haast met het project.

Bron: Kamerstukken II, 2023-2024, 29385, nr. 140 en bijlagen

Zie ook :

https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail?id=2024Z11534&did=2024D27630